Page 408 - e-Kongre Bildiriler Kitabı-II

Eğitimde Yeni Normlar-II Uluslararası Covid-19 Kongresi

Tablo.4’ te bireylerin birçoğunun ellerini yıkamadığında ellerini kirli hissettikleri görülmüştür. Buna göre
bireylerin ellerini yıkamadıklarında ellerinin kirli olduklarını düşünmeleri onların el yıkama alışkanlığının
hijyen açısından önemini bildikleri görüşüne vardırabilir.
Tablo.5’da bireylere el temizliği bilincinin nerede oluşturulmaya başlanacağı ile ilgili sorunun cevapları
yer almaktadır. Katılımcıların büyük bir çoğunluğu “Ailede” cevabını vermiştir. Bundan yola çıkarak bireyle-
rin birçok davranış gibi el yıkama alışkanlığını ailesindeki bireyleri örnek alarak kazandığı söylenebilir. Buna
benzer olarak Öztürk, Saraçoğlu ve Bostancıoğlu (2017)’ de yaptıkları çalışma sonucunda bireylerin birçok
alışkanlığı ailede edindiği gibi hijyen konusunda da birçok alışkanlığı ailede daha sonrasında okul ortamıyla
beraber daha kalıcı hale geldiğini belirtmişlerdir.
Tablo.6’ da el yıkama alışkanlığı ile ilgili sorulan 5 soruya verilen cevaplar bulunmaktadır. Bireylerin
birçoğunun koronavirüsten el yıkayarak korunabileceği düşüncesinde olduğu görülmüştür. Bundan yola
çıkarak el yıkama alışkanlığının pandemi döneminde korunmak için önemli olduğunu çoğu birey tarafından
anlaşıldığı yorumu yapılabilir. Ayrıca katılımcıların birçoğu koronavirüs gibi temas ile bulaşan virüs veya
bulaşıcı hastalıkların el ile bulaştığını belirtmişlerdir.
Buna göre bireylerin el ile birçok hastalığın bulaşabileceği konusunu kavradığı belirtilebilir. Bireylerin
birçoğunun plastik eldivenlerin el temizliği için uygun bir malzeme olduğunu ve bütün temizlik maddele-
rinin etkin el temizliği sağladığı konusunda “kısmen katılıyorum” cevabını vermeleri bireylerin el temizlik
malzemeleri ile ilgili bu maddelerin elleri temiz tuttuğu konusunda emin olmadıkları ve şüphe duydukları
kanısına varılabilir.
Grafik.1’de katılımcıların büyük bir çoğunluğunun ellerini temizlemede sıvı sabunu tercih ettikleri belir-
lenmiştir. Buna benzer bir sonuç da Önsüz ve Hıdıroğlu (2008)’in ilköğretim öğrencilerinin temizlik alışkan-
lıklarını belirlemek amacıyla yaptıkları çalışmada yer almaktadır. Önsüz ve Hıdıroğlu (2008) öğrencilerin
sıvı sabun kullanımının diğer temizlik ürünlerine göre fazla olduğunu belirtmiştir.
Bundan yola çıkarak sabunun özellikle sıvı sabunun kullanımın kolaylığı ve diğer dezenfektan ürünleri-
ne göre her evde yaygın olarak bulunmasından dolayı öğrencilerin birçoğunun bu cevabı verdiği sonucuna
ulaşılabilir.
Sonuç olarak bireylerin el temizliği bilincini çok büyük bir oranda ailede kazanıldığı düşüncesine sahip
olmalarından ailede kazanılan birçok davranış gibi el temizliğinin de aileden kazanılmasının daha kalıcı ve
etkili olduğu kanısına varılabilir. Ayrıca katılımcıların büyük bir çoğunluğunun ellerini yıkamadıklarında rahat-
sızlık duydukları düşüncesinden el temizliğinin hem toplum hem birey açısından önemli olduğu, bireylerin
büyük bir çoğunluğunun el temizliği ve el yıkama alışkanlığı ile ilgili bilinçli olduğu ve el yıkamanın sağlık
açısından önemini kavradığı söylenebilir.

5. Öneriler

Çalışmanın sonucunda herhangi bir temizlik maddesiyle ellerin sık sık yıkandığında hastalık riskinden
koruduğu bulgusu elde edilmiştir. Temizlik alışkanlığının özellikle ailede öğretildiği kanısına varılmıştır.
1.El yıkama ve el temizliği, salgın hastalıklardan korunmanın en önemli yoludur; bunun için bireyler el
yıkamaya teşvik edilmeli bu konuda malzeme eksikleri en iyi şekilde temin edilmelidir.
2.CDC tarafından su ve sabunla veya antiseptikle el temizliği için önerilen süre en az 15 saniyedir,
bundan dolayı bu süreye uyulması önemlidir, Bundan dolayı akılda kalıcılığı arttırmak için bu kuralları ha-
tırlatacak çeşitli bilgilendirme toplantılarına ağırlık verilebilir.
3.El yıkamama konusundaki sebeplerin ilk sıralarında yeterli temizlik malzemesi bulunmaması ve
unutmak gelmektedir. Bu bakımdan özellikle okul ve alışveriş merkezi gibi yerlerde hijyen malzemelerinin
bulunması ve hatırlatma işaretlerinin bulunması oldukça büyük önem taşımaktadır. Bundan dolayı birey-
lerin hatırlamaları için bu işlemler devamlı hale getirilmelidir.

artvincovidcongress.org 408 - Bildiri Metni -