Page 18 - e-Kongre Bildiriler Kitabı

EÐÝTÝMDE YENÝ NORMLAR

Prof. Dr. Doğan CÜCELOĞLU

Ben m gördüğüm kadarıyla, baktığım kadarıyla hayatta h çb r şey tamamıyla saf y veya saf kötü
olarak tanımlanamaz. Bunun ç n mevcut catların yıkıcı olduğu kadar yapıcı olma tarafları da var.
Öneml olan b z b reyler, a ley kurduğumuz zaman b z a leler, ş rketler kurduğumuz zaman b z
ş rketler ve devlet bürokras s nde çalışan b z bürokratlar, yönet c ler; şu veya bu şek lde ney görüyoruz,
ney seç yoruz en öneml s nasıl b r gelecek yaratmak st yoruz, konusunda b r fikr m z var mı? Ben esas
t bar yle nsanlara baktığım zaman bazı nsanlar var k konfor alanından çıkmayı çok tehl kel görüyor.
Veya o nedenle de kend s anne, baba, çalışan k ş olarak h çb r zaman konfor alanından çıkmak stem yor.
Veya konfor alanı terk ed ld ğ zaman “Ne yapıyorsunuz, ne oluyor böyle, dokunmayın bana aman ha
nereden çıktı bu cat?” g b b r tavrın ç nde olmaya çalışırlar. Bu anne babaysa koruyucu b r tavır ç nde
çocuklarını b r konfor alanı ç nde tutmaya çalışıyor ve bununla övünüyor. B l yor musunuz h ç
üşümed ler, h ç ayakkabısız gezmed ler hep sırtları pekt karınları toktu. Böylel kle de sanıyor k çok y
b r anne babayız. Konfor alanında olmaya kalıplanmış olmaya özen gösteren b r bakış tarzı çer s nde.
Tab hayvanlar alem yle de paylaştığımız b r şey var h ç b r m z pan k alanında olmayı stem yoruz.
Güven n kaybolduğu, k san ye sonra başımıza ney n geleceğ n b lmed ğ m z ortamda olmak
stem yoruz. O nedenle de b z hep b r güven arıyoruz fakat enteresan b r şek lde nsan olmamızdan
kaynaklı keş f ortamından olmaktan çok zevk alıyoruz.
Baş edeceğ m z b r zorluk, yen b r şey öğreneceğ m z b r zorluk, çıkmakta zorlanacağımız b r
merd ven böyle b r şey arıyoruz. Sınırlarını test etme g b b r şey arıyoruz. Ne muhteşem b r süreçt r k
yaşam b ze sürekl bunları ver yor. Bunun kıymet n b len anneler babalar çocuklarını uğraşı ç nde
tutuyor; z n ver yorlar onların keş f ortamında olmasına, küçük zaferler kazanmasına. B r çocuğun
el nden tutmadan ayağa kalkıp k üç adım atması ne büyük b r zaferd r.
Bekled ğ sadece dönüp baktığı zaman orada ona gülümseyen b r anne b r baba olması. B r
öğrenc n n kend s n n b r çözüm bulup “Öğretmen m b r bakar mısın?” dey p o çözümü anlattığı zaman
öğretmen “Bunu sen m çözdün, etk lend m.” d yeb lmes müth ş b r şeyd r. Böylel kle b z hayatımızda
konfor arayan nsanlar değ lsek konforun peş nde koşan b r toplum oluşturmamışsak bu değ ş mlere hoş
geld n, zaten yaşamak budur, d yen b r tavır çer s nde oluruz ve böylel kle sürekl kuşaklar arasındak
çatışmalardan değ l kuşaklar arası gel şme fırsatlarından bahseder z.
Ben m tıpkım olursa ben m çocuğum, ben m hüzünlen p kara yaslara g rmem lazım. Ama ben m
let ş m koparmadan onunla let ş m çer s nde ona destek veren aynı zamanda onun ben m ufuklarımı
açab leceğ sohbet çer s nde olab leceğ m b r l şk çer s nde olab lmem lazım. Böylel kle Cov d-19 da
b ze anlamamız gereken baş etmem z gereken yen ortamlar da get rd . Bu tavır çer s nde baktığımızda
tar h çer s nde bu olmuştur ve bununla baş ed ş tarzı b reyden b reye, a leden a leye, toplumdan topluma
değ ş k olmuştur. Ş md den sonra da y ne olacaktır. Bununla baş ed ş tarzına göre b reyler a leler ş rketler
toplumlar ayakta kalacak veya yok olacaktır. Tar h bunun örnekler yle dolu. Ş md a leye geld ğ m z
zaman d yorum k eğer a le de sohbet eden b r ortam oluşturab lm şsen z nas hat eden azarlayan ceza
veren veya öven afer n d yen anne babanın devr geçt geç yor. Bu denet m odaklı korku kültürünün b r
tarzıdır. Nasıl k balık ç ndek okyanusun farkında değ lse b reyler de ç nde yaşadığı kültürün farkında
değ l. Ben m bütün görev m bu kültürün farkına varmamızı sağlamaya çalışmak.
Umuyorum k 40 - 50 yıl sonra ben b r konferans ver rken Türk ye' de topluma baktığımız zaman
bu ş rket n genel müdürü, bu okulun müdürü, bu ün vers ten n rektörü d ye nsanların yüzünden karar
veremezs n. Ben m toplumumda sürekl mevk makam sah b nsanlar d ğerler nden, ç nde bulunduğu
gruptan daha asık suratlı daha gerg n ve daha öfkel görünüyor. Bu tesadüf değ l hemen hemen bütün
llerde böyle. Bu nsanlarla konuştuğun zaman görüyorum h ç kötü nsanlar değ ller. Müth ş mücadele
vererek, orayı hak ederek gelm şler. Ama neden bu nsanlar güler yüzlü olamıyorlar. Ve şunu da keşfett m
gerçekten güler yüzlü oldukları zaman başları derde g r yor.
B reysel b r terc h değ l, güler yüzlü olduğu zaman bu k ş ler n b r dezavantajı oluyor. Ses n
yükselt p yüzünü asıp bel rl b r şek lde konuşmaya başladığı zaman askerde de bunu gördüm. Askerler
d yor k baba g b adam d yorlar. Ş md gelel m a leye, ben sohbet çer s ne çocuklarımla eş mle
g reb lecek m y m bunun üzer nde konuşalım b raz. Kend s yle sohbet edemeyen b r nsanın başkasıyla
sohbet etmes mümkün değ ld r.
H çb r çocuk bebekl ğ nde doğal olan nsan etk leş m ne herhang b r yapay etk leş m seçmez.
Yan bunu b r aylık, altı aylık, on k aylık bebek olarak al; b r yanda annes yle konuşmak, başka b r

18