Page 367 - e-Kongre Bildiriler Kitabı-II

Eğitimde Yeni Normlar-II Uluslararası Covid-19 Kongresi

ve bireylerin sahip olması gereken bir değer olduğu çıkartılabilmektedir.
Merhamet değeri günümüzün kötü ve büyük problemlerinden olan ve sürekli artan şiddetin önleyicisi
olabilmekte (Bayırlı, 2020), yardıma ihtiyacı olan birine yardım etmeyi sağlamaktadır. Merhamet, vicdanın
rahatlatılmasını ve sağlıklı duygulara dönüşmesini sağlar. İnsan birçok acıdan, yükten merhamet ile kur-
tulabilir. Bireyin diğer canlılara merhametli olması gerektiği gibi kendisine de merhametli olması gerekir.
Tarhan (2011:96)’a göre merhamet mutluluk hormonu salgılanmasını etkileyen bir değerdir (Avşaroğlu,
Koyuncu, 2018). Merhamet duygusuyla kalp arasında bir bağlantı vardır. Kalbin katılaşmasından ortaya
çıkan sözcük merhametsizliktir. Dini kitaplarda merhamet kelimesi sıkça geçer ve insanlara bu konuda
örnekler gösterilir (Genç, 2018).
Tasarruf da şüphesiz bireyin sahip olması gereken değerlerden birisidir. Tasarruf kelimesinin anlam-
ları; masrafları kısmak, tüketilecek olanı idareli kullanma, tutum, tutumlu olma olarak belirtilmiştir (Çam,
Yılar, Ünal, 2020; Devellioğlu, 2006). Türk Dil Kurumu (TDK) tasarruf kelimesini bir şeyi dikkatli ve iradeli
harcamak, biriktirmek, kısmak olarak tanımlamaktadır. Tasarruf değeri, mevcut kaynakların kullanımı
esnasında geleceği düşünmeyi ve planlamayı, bu süreçte öngörülemeyecek durumların önüne geçmeyi
sağlar (Çam, Yılar, Ünal, 2020). İnsanların harcamalarını ihtiyaçlarına göre yapması boşa harcamayı ön-
lemesi tasarruf değerine yönelik davranışlar olup gelecekte oluşabilecek problemleri çözmede kolaylık
sağlayacaktır (Uzunöz, Aktepe, Özağaçhanlı, 2020).
Tasarruf değeri ve bilinci bireylere küçük yaşta kazandırılmalıdır. Özellikle aile, değerlerin bireye ka-
zandırılması ve bunun davranışa dönüşmesi konusunda en çok rol alan etkendir. Bunun yanı sıra bireylerin
küçük yaşta gitmeye başlayıp uzun süre devam ettikleri okulların değerlerin kazanılmasında önemli dere-
cede etkileri vardır. Evde aile bireylerinin davranışlarından, okulda öğretmenlerden ve okul kitaplarından
iyi örnekler alan çocuklar değerlerini kolaylıkla ve güzel bir şekilde kazanmaktadırlar.
Toplumda korunması gereken değerlerden bir diğeri de adalet kavramıdır. Fransız filozof Emmeanuel
Levinas; adaleti ilk olarak ayrımcılık ve ayrıcalık gözetilmemesi anlamında, ikinci olarak ise ilk anlamı aşan
etik bir talep olarak tanımlamıştır (Çalışkan Akçetin, 2013). Bunun yanında bir değer olarak adalet, insan-
larla ilişkilerde hakkı gözetmek, eşit olmak, kararlı ve ölçülü olmak, belirlenen hukuki kurallara uymak gibi
davranışları da içinde barındırır.
TDK Güncel Türkçe Sözlük’te de adalet, “Yasalarla sahip olunan hakların herkes tarafından kullanıl-
masının sağlanması, türe.” ve “Hak ve hukuka uygunluk, hakkı gözetme.” olarak açıklanmıştır (TDK, 2021).
Adaletin ve adalete olan güvenin yokluğunda kurallardan ve kanundan başka güç odakları oluşur ve bu
durum toplumu kaçınılmaz bir kargaşa ve güvensizlik durumuna sürükler. Bu nedenle adalet değerine
verilmesi gereken değeri göstermek, toplumun yapı taşı olan bireyler için önemli bir görevdir. Birlikte
geçinmenin bir koşulu olan adalet ayrıca bir toplumda yaşamanın getireceği çeşitli karmaşıklıkları da ön-
lemektedir. Adalet sayesinde etkileşim halinde olunan kişilere karşı kişisel bir sorumluluk hissiyatı oluşur,
bu da adalet değerini sadece yazılı bir kanun olmanın ilerisine taşır.
Bayırlı (2020) yaptığı çalışmada 13 sınıf öğretmeni ve 1 rehberlik öğretmeni üzerinde araştırmasını
sürdürmüştür. Öğretmenler ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapmış ve bunları yazıya aktararak analiz
yapmıştır. Araştırma sonucunda çoğu öğretmenin merhamet değeri öğretiminde telkin ve davranış yoluyla
değer kazandırma yaklaşımı kullandıkları görülmüştür. Öğretmenler yapılan tüm etkinliklerin öğrenciler
üzerinde olumlu etkilerini gördüklerini belirtmişlerdir.
Uzunöz, Aktepe, Özağaçhanlı (2020) yaptıkları çalışmada tasarruf değerine ilişkin metaforik algıları
tespit etmişlerdir. Katılımcıların tasarruf kavramıyla en çok “kumbara, para, su, ağaç, aile, anne, asgari
ücret, musluk, devlet, yağmur damlası, zaman” kavramlarını bağdaştırdıkları görülmüştür. Genel olarak
küçük birikimler üzerinde durulduğu belirtilmiştir.
Bu çalışmanın amacı “Değerlerimle Güzelleşir Dünyam” adlı eTwinning Projesi kapsamında gönüllü
katılımcıların değerler ile ilgili görüşlerinin belirlenmesidir. Bu amaca uygun olarak “proje kapsamında
katılımcılara değerlerle ilgili verilen eğitimlerin etkileri nelerdir? Şeklinde belirlenmiştir. Araştırmanın alt

- Bildiri Metni - 367 Eğitimde Yeni Normlar-II