Page 219 - e-Kongre Bildiriler Kitabı

Etik

Etik kavramının birçok tanımı yapılmıştır. Bu tanımların bazılarına göre etik, toplumda yaygın
olan ahlak kurallarından daha özel ve felsefidir. Etiğin ilgi alanı, insanın bütün davranış ve eylemlerinin
temelinin araştırılmasıdır (Aydın, 2002: 5).Etik, bilinçli olarak yapılan insan eylemlerinin doğru ya da
yanlışlığını araştıran felsefi bir bilimdir. Etiğin bir başka tanımı ise ahlak öğretisi olup; ahlaki yaşamı ve
yasaları, biçimleri ve ilkelerini araştıran bilgi dalıdır (Erdinç 1999).Felsefenin temel ve en eski
disiplinlerinden biri olan etik, ahlaklılığı analiz eden, ahlaki kavram ve yargıların niteliğini tartışan,
ahlak üzerine sistemli bir şekilde düşünen, soruşturan, kendine değer dünyasını konu edinen,
kapsamında hayata anlam katan her şey bulunan düşünüş tarzı, ahlaki ilkeler teorisi veya felsefe disiplini
olarak tanımlanabilir (Cevizci, 2008: 1-5).

Etik Liderlik

Etik lider doğruyu yanlıştan ayıran ve doğruyu yapan, liderlik sürecinde adalet, dürüstlük ve
iyiliği arayan kimsedir (Daft, 2008: 170).

Harvey (2004: 23), etik liderlik tanımında on temel özellikten bahsetmektedir. Etik liderlerinde
olması gereken bu özellikler aşağıdaki gibi sıralanabilir (Akt: Helvacı, 2010: 395- 396):

Değerler i ve etik bilinci oluşturmak, insanlara sorumluluk vermek, başkalarına örnek olmak,
değerler çerçevesinde karar vermek, politika ve uygulamaların uyum içinde olmasına özen göstermek,
değerler ve etik konusunda eğitim vermek, algılara dikkat etmek İstikrarlı ve hızlanan bir değişime
odaklanmak, etik değerlere sahip insanları işe almak ve yükseltmek, etik prensipler örgütün kültürüne
göre farklılıklar gösterse de temelde güven, saygı, sorumluluk, adalet ve eşitlik prensipleri ortaya
koymak yeterli değildir, sürekli değişim içinde bulunun bir çağda yaşanıldığından bu prensiplerde,
değişmelere uygun olarak güncelleştirilmelidir.

Toplumda genel olarak etik ve ahlak kavramları karıştırılır. Etik kavramını ahlaktan ayıran en
önemli özelliği evrensel oluşudur. Başka bir deyişle ahlak toplumdan topluma, zamandan zamana,
kişiden kişiye değişebilir ancak etikte durum böyle değildir. Kişiden kişiye, ya da zamandan zamana
göre değişmez. Herhangi bir şey dünyanın her yerinde etik olarak ya doğrudur ya da yanlıştır. Etik
liderin en önemli özelliği doğru, güvenilir, kararlar alması, doğruluk, dürüstlük, sadakat gibi özellikleri
olması ve bu sayede de izleyenlerde örgütsel bağlılık kazandırmasıdır.

Etik ile yönetim arasındaki ilişki, haklar ve kaynakların dağılımı söz konusu olduğunda ortaya
çıkmaktadır. İnsanlar, etik yöneticilik alanında adalet, eşitlik, dürüstlük, tarafsızlık, saygı, sorumluluk,
sevgi, bağlılık, uygunluk, hoşgörü, tutumluluk, demokrasi ve açıklık gibi birtakım ilkelere uygun
davranılmasını beklerler (Karslı, 2004: 86).

Okul Yönetiminde Etik Liderlik

Geleceğin eğitim yöneticilerinin temel yeterliliklerinin iyi belirlenmesi okul yönetimi
mesleğinde başarılı olmanın ön koşuludur. Ancak okul yönetiminde başarıyı, sadece yeterlilikle
sınırlamak mümkün değildir. Okul yönetiminde başarı, ahlaki inançlar, kriterler ve eğilimler setinin
belirlenmesini de beraberinde getirmektedir. İnançlar göz ardı edildiğinde, kişinin temel yeterlikleri
yanlış kullanılabilmektedir. Oysa okul yöneticisinin en iyi liderlik biçimini uygulama zorunluluğu
vardır. Ayrıca her okul yöneticisi okuldaki eğitim-öğretimi geliştirmek için yüksek etiksel ölçütlerle
hareket etmelidir (Töremen ve Kolay, 2004).

219