Page 62 - e-Kongre Bildiriler Kitabı

Finlandiya ve İsveç (bazı belediyelerde) mülteci çocuklar için okul öncesi eğitim seviyesinde özel gruplar
düzenlenerek çocukları zorunlu eğitime geçmeye hazırlamaktadırlar. Birleşik Krallık ‘ta (İngiltere ve İskoçya)
okul öncesi eğitim personeline İngilizcenin ikinci dil olarak öğretildiği çocukların ihtiyaçlarına yönelik özel dikkat
göstermeleri gerektiği vurgulanmaktadır. Avrupa’da mülteci kökenli öğrencilerin okullaşması ve özellikle de ev
sahibi ülkenin dilini öğrenmesi hususunda yapılan çalışmalara ülke bazında bakmak faydalı olacaktır.

- Almanya

Almanya, Avrupa'daki en çok dış göç alan ülkelerden biridir.1960'lı yılların başından bu yana ciddi bir göç
akımına maruz kalmaktadır. 2012'de Almanya'nın nüfusunun %8'i yabancı vatandaştan oluşmakta ve toplam
nüfusun % 20'si mülteci kökenlilerden oluşmaktadır. Mikro sayım verilerine göre, mülteci çocuklar 2014 yılında
Almanya'daki toplam çocuk nüfusunun %33'ünü oluşturmakta. Göçmenlerin çoğunluğu, Türk, Polonya, İtalyan
ve Romen kökenlilerden oluşmaktadır.

Almanya mülteci çocuklar için özel tedbirleri içeren çeşitli stratejik planlar (eğitim politikası ve entegrasyon
politikası) geliştirmiştir. Bu stratejik planlar şunları içerir:

Çocuklar İçin Destek: Göç statüsüne veya kalış süresine bakılmaksızın mülteci çocukların okula ulaşımı
garanti altına alınır. En başından beri entegrasyon modeli olarak daldırma modelini uygulayan
Almanya,“Willkommensklassen” olarak adlandırılan ve Türkçede “hoş geldin sınıfları”olarak tercüme edilen, ilk
ve ortaöğretim düzeyinde kurulan sınıflarda yoğun dil desteği sağlamaktadır. İlerleyen zamanlarda mülteci
öğrencinin normal sınıflarda takibini yapmakta ve bu takip sonucunda yeni entegrasyon politikaları
geliştirmektedir.

Okullar ve Öğretmen Eğitimi İçin Destek: Okulların ilave personel ve ders ihtiyacının karşılanması için
finansal destekleme verilmektedir. Ayrıca dil öğretiminin profesyonelleşmesi, kültürlerarası konulara önem
verilmesi ve pedagojik malzemelerin hedef kitleye göre oluşturulması ve dağıtılmasına özen göstermektedir.

Okul temelli eğitim destekleri genellikle bir çocuğun okula kayıt edildiğinde başlamaktadır. Göçmen
çocukların Almanca dil becerilerinin okula devam etmeleri için yeterli olmadığı durumlarda, eyalet eğitim
bakanlıkları okul öncesi dil eğitimi kurslarını başlatmıştır. Bu destek kurslarına çocuklar beş yaşındayken
alınmaktadır.Kursa başlayan çocuklar sözel dil testine tâbi tutulmakta ve testten başarılı olan çocuklar yerel
anaokullarına, yeterli görülmeyen çocuklar ise bir yıl boyunca destek dil kurslarına devam etmek zorundadırlar.
Dil kursu, nitelikli bir öğretmen tarafından haftada ortalama altı saat olarak verilmektedir. Göçmen çocukların
%50’si bu dil desteğine ihtiyaç duymaktadır (Eurydıce, 2003-04: 139).

Göçmen öğrenci sayısı sınıfın beşte birini aşarsa Alman okul müfredatına göre bu öğrenciler için dil desteği
amacıyla özel sınıflar açılabilir. Bu özel sınıflarda, öğrenciler yaş gruplarına göre sınıflandırılırlar ve bu sınıfların
Almanca diliöğretmenleri için gerekli tüm kaynaklar sağlanır. Yabancı dil olarak Almanca öğretimi için
hazırlanan materyaller, diğer öğretim materyallerinde olduğu gibi yerel yönetimler tarafından sağlanır. Okullarda
üç çeşit özel kurs vardır; temel kurslar, ileri seviye kurslar ve destek kursları. İleri düzey kursun sonunda çocuklar
tüm alanlarda derslere katılabilir durumda olmalıdır. Bu derslerde kullanılan materyallerdeki konular örgün
öğretim materyalleriyle bağlantılıdır ve öğrencinin normal sınıflara geçtiğinde öğrenciye fayda sağlamalıdır.

Öğretmen yetiştirme programları genel olarak kültürler arası boyutu içermemektedir, ancak istisnalar vardır:
yabancı diller, coğrafya ve sosyal bilimler için eğitim programları. Öğretmenlerin çok kültürlü geçmişi olan
öğrencileri tanımaya başladığı hizmet içi öğretmen eğitimi, kültürlerarası boyutu içerir. "Yabancı dil olarak
Almanca" öğretmen yeterlik programı, programın mülteci çocukların entegrasyonunu kolaylaştırmaya yönelik
olduğu için kültürler arası boyuta özel önem vermektedir (European, 2017: 95).

Almanya’da mülteci öğrenciler için dikkat çeken bir başka çalışma ise “Göç Geçmişli Çocuklar ve Gençler
İçin Destek” (Förderung von Kindern ve Jugendlichen mit Migrationshintergrund - FörMig) model programıdır.

62