Page 174 - e-Kongre Bildiriler Kitabı-II

Eğitimde Yeni Normlar-II Uluslararası Covid-19 Kongresi

kavramlar yüklendikleri anlamlar bakımından farklıdır. Bunun için her yönetici ayni zamanda bir lider midir
sorusuna olumlu cevap vermek güçtür. Hameck (1970, s.132)’nin de belirttiği gibi, her lider az çok bir yö-
netici olabilir ama her yöneticinin ayni zamanda bir lider olması olanaklı değildir.
Bu açıdan lideri örgüt ortamına atamayla gelen üst durumundaki yönetici ile es anlamda görmemek
gerekir. Üst’ ün atama ile göreve gelmesine karşılık, gerçek liderlik grup tarafından seçilen kimseye yine
grupça verilen bir niteliktir. Yönetici güç olmakla birlikte ancak bazı koşulları yerine getirerek üstlük ima-
jından liderlik imajına girebilir (Bursalioglu,i994, s.208)
Liderlikle ilgili çok sayıda tanım yapılmıştır, Bu tanımlar toplumsal, örgütsel, bireysel farklılıklara,
liderliğe ilişkin beklenti algı ve değerlendirme farklılıklarına göre değişiklik göstermektedir(Erçetin, 1998,
s.ll). Bununla birlikte genel olarak lider önde giden, yol gösteren, öğreten, aydınlatan bir kimse olduğu
kadar; aynı zamanda birlikte olduğu kişilerin istek ve ihtiyaçlarını zamanında sezinleyip, bunları örgütleyen,
yaratıcı bir kişi olarak tanımlanabilir (Tosun, 1982, s.243).
Peter Drucker’in de işaret ettiği gibi, liderliğin temel amacı ortak bir amaca yönelik çalışma aracılığı
ile bir arada bulunan bir insan topluluğu yaratmaktır (Bennis, 1989, s.185), Dolayısıyla liderlik, yöneticiliğin
ötesinde etkileme gücüne sahip olmayı gerektirir (Korkut, 1992, s.243). Liderliğin belirleyici özelliği yenilik ve
değişime yönelme iken, yöneticiliğin başlıca özelliği koruma ve kollamadır (Lipham, 1964, s.123). Yukarıdaki
kısa açıklamalardan da anlaşılacağı gibi, liderlik ve yöneticilik, özdeş olmayan ancak birbirini bütünleyen
düşünce ve eylemleri içeren iki farklı kavramdır.
Erçetin (l998)’in de ifade ettiği gibi, çağdaş örgütlerde başarılı olmak isteyen yöneticilerin bu bütünlüğü
algılamaları önem taşımaktadır. Örgütlerin günümüzde yaşanan ve gelecekte de yaşanacak hızlı değişme
ve gelişmeler karşısında varlıklarını sürdürebilmeleri ancak, yaratıcılık, yönlendiricilik, etkileyicilik vb. çok
boyutlu liderlik süreçlerini içeren dinamik bir yönetim anlayışı kazanmış liderler aracılığı ile olanaklı olacaktır.
Eğitim yönetimi literatürü incelendiğinde liderlik konusunun bu literatür içerisinde çok geniş bir yer
tuttuğu görülmektedir. Son yıllarda sosyoekonomik, politik ve teknolojik alanlarda meydana gelen ve
okulların yapı ve işleyişini önemli ölçüde etkileyen değişme ve gelişmeler, bu alanda yapılan çalışmaların
belirgin bir şekilde artmasına neden olmuştur. Gerek eğitim yönetimi sorumluluğunu üstlenen kişi ve
makamların, gerekse eğitim yönetimi alanında araştırma yapan bilim adamlarının çağdaş okul müdürlerinin
liderlik standartlarını belirlemeye dönük gayretleri altında yatan temel nedenlerden birisi, okul müdürünün
çağdaş etkili okulun yaratılmasında en önemli öge olmasıdır.
Bunun için basta ABD olmak üzere gelişmiş ülkelerin birçoğunda yeni yüzyılın okullarını yönetebilecek
müdürler için gerekli olan liderlik alanları, son yıllarda akademisyenlerin ve uygulamacıların ayrı ayrı ve
ortaklaşa yürüttükleri çalışmaların temel konusunu oluşturmuştur. Bu bağlamda yürütülen çalışmalar
sonucunda önemli asamalar kaydedilmiş, çağdaş okul müdürünün liderlik alanları yeniden belirlenmiştir.

Covid-19 Pandemi Sürecinde Öğretim Liderliği
2019’un son aylarından itibaren, bir korona virüs tipinin Çin’in Wuhan kentinde insan yaşamını tehdit
etmeye başlaması nedeniyle 11 Mart’ta Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından “pandemi” olarak etiketle-
nerek tüm yerel yetkilileri acil sağlık durumlarını maksimum seviyeye çekmeleri istenmiştir (WHO, 2020).
Dünyayı tahrip eden pandemi, muhtemelen içinde bulunduğumuz yüzyılda eğitim fırsatında ciddi bir ke-
sintiye neden olacaktır.
Okullardaki eğitim öğretim faaliyetleri, bazıları henüz anlaşılamamış olmak üzere çeşitli şekillerde
etkilenmektedir. Acil olarak alınan fiziksel uzaklaştırma önlemleri okula devam etme fırsatlarını kesintiye
uğratacağı için okul sistemleri ve hükümetler, gerekli sosyal uzaklaşma döneminde alternatif eğitim yön-
temleri oluşturmaya çalışmaktadırlar. Ancak eğitim seviyesi yüksek ebeveynlere sahip, sosyal avantajları
olan ve çevrimiçi kaynaklara erişimi olan çocuklar için süreç daha iyi çalışacaktır.
Bu koşullardan yoksun olan birçok çocuk için, fiziksel uzaklaşma süresinin sınırlı öğrenme fırsatları ile
sonuçlanması muhtemeldir (Reimers, 2020). UNESCO tarafından yapılan bir tahmine göre, 27 Mart 2020

artvincovidcongress.org 174 - Bildiri Metni -