Page 284 - e-Kongre Bildiriler Kitabı-II

Eğitimde Yeni Normlar-II Uluslararası Covid-19 Kongresi

fiziksel özellikleriyle (dış görünüşüyle) yapılan karakter geliştirmedir.
Zeliş Serisi kitaplarında karakter geliştirme yollarının en çok kullanıldığı kitap 37 kez (%28) karakter
geliştirmenin uygulandığı Zeliş Anaokulunda ve 35 kez (%26) karakter geliştirmenin uygulandığı Zeliş’e
Kardeş Geliyor adlı kitaplardır. En az kullanıldığı kitap ise 16 kez (%12) karakter geliştirmenin uygulandığı
Zeliş Bir Yaşında adlı kitaptır.
Zeliş Serisi kitaplarındaki karakterler üzerine yapılan araştırmamız gibi alanda karakter konusunu
araştıran bazı çalışmalar bulunmaktadır. Türkçe ders kitaplarındaki kurmaca metinlerdeki karakterleri
araştıran bu çalışmalardan Türkel ve Çetinkaya (2019) tarafından ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki öy-
küler üzerinde yapılan çalışmada, öykülerde yer alan karakterler incelenmiştir. İnceleme sonucu olarak
öykü karakterlerinin çoğunun kapalı karakter özellikleri gösterdiği ve durağan karakterler oldukları sonuç-
larına ulaşılmıştır. Karagül (2019) ise ortaokul Türkçe ders kitaplarında yer alan öykülerdeki karakterleri,
karakter geliştirme yollarını belirleme açısından incelemiştir.
Araştırmasında, ilgili Türkçe ders kitaplarındaki karakterlerin çoğunlukla konuşmaları yoluyla ve
yazarın yorumuyla geliştirildiğini saptamıştır. Karakoç-Öztürk (2020) de ortaokul Türkçe ders kitapların-
daki karakterlerin geliştirilme yollarını belirlemeyi amaçladığı çalışmasında kitapların içerisindeki kurmaca
metinleri incelemiştir. Sonuç olarak kitaplardaki karakterlerin en çok konuşturulma yoluyla geliştirildiği,
en az ise fiziksel özelliklerin (dış görünüşün) kullanılması yoluyla geliştirildiği sonucuna ulaşmıştır. Orta-
okul Türkçe ders kitaplarındaki kurmaca metinler üzerine yapılan çalışmaların dışında çocuk edebiyatı
yazınsal ürünlerindeki karakterlerin özelliklerini ve geliştirilme yollarını belirlemeye yönelik çalışmalar da
yapılmıştır. Bunlardan Bayram (2021), çocuk edebiyatı yazarlarından Aytül Akal’ın masal kitapları üzerine
bir çalışma gerçekleştirmiştir.
Bu çalışması sonucunda Bayram (2021), Aytül Akal’ın masallarında kapalı ve durağan karakterlerin
daha çok yer aldığı ve karakter geliştirme yollarının tamamının bu masallarda kullanıldığı sonucuna ulaş-
mıştır. Ayrıca masallardaki karakterlerin daha çok davranışlarıyla ve eylemleriyle geliştirildiğini belirlemiştir.
Araştırma sonuçları bizlere göstermektedir ki genç yaştaki çocukların karakterlerinin oluşumları aşa-
masında onları, karakter gelişimlerinin olumlu yönde olması açısından destekleyecek yazınsal ürünlere
gereksinim vardır. Bu nedenle çocukların yaşam gerçekleriyle tanışmalarının sağlandığı yazınsal ürünlerin
onların kişilik gelişimlerine katkı sağlaması bakımından önemli olduğu bilinmelidir. Çünkü çocukların kendi-
lerine örnek aldıkları bu karakterler, geleceğin yetişkinleri olan çocukların davranışlarının şekillenmesinde
son derece önemlidirler.
Çocuk yazınında çocukların özdeşim kurabileceği, sözlerini ve davranışlarını örnek alabileceği iyi ge-
liştirilmiş karakterlere gereksinim vardır. Çünkü çocuklar okudukları kitaplardaki karakterlere öykünme
eğilimi göstermektedirler. Bu nedenle edebiyatın gücünden yararlanılarak çocukların kişilik gelişimlerinin
yazınsal ürünlerdeki karakterler aracılığıyla da desteklenmesi gerekir.
Yazarlar tarafından, oluşturulan yazınsal ürünlerde, çocukların ilgisini çekecek, onlarda okuma sevgisi
ve okuma kültürü oluşturacak nitelikli karakterlerin geliştirilmesine özen gösterilmelidir. Bu noktada da
yazarların eserlerini üretirken iyi geliştirilmiş karakterler oluşturmaları gerekmektedir.
Çalışmamız EBA’ daki Çocuk Kitapları Dizisinde yer alan Zeliş Serisi kitaplarındaki karakterlerin incelen-
mesiyle sınırlı tutulmuştur. İleride yapılacak çalışmalarda öğrencilerin karakter gelişimlerini desteklemede
kullanılabilecek EBA Çocuk Kitapları Dizisindeki tüm kitaplar karakterlerin geliştirilme yolları bağlamında
incelemeye alınabilir. Bunun yanında kitaplardaki karakter boyutu, karakterlerin geliştirilmelerinin yanı
sıra karakter çeşitleri ve karakter değişimleri bakımından da ileride yapılacak çalışmalarda araştırmacılar
tarafından ele alınabilir.

artvincovidcongress.org 284 - Bildiri Metni -